عاقبت پس از مدت‌ها بلاتکلیفی مدیران شهری در اداره امور شهر و اتکا به بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های موردی که بعضا در تناقض ماهوی با یکدیگر بودند، طرح جامع شهر تهران که پس از چندین سال مطالعه مجموعه‌ای از کارشناسان رشته‌های مختلف تدوین شده است مراحل پایانی تصویب را می‌گذراند و متعاقب آن می‌توان امیدوار بود که شهر، دارای یک سند و چارچوب مشخص خواهد بود.
از آنجا که کلان شهر تهران در دسته بندی مسائل خود دارای مسائل موضوعی مختلفی است، در این راستا طرح جامع شهر تهران راهبردهایی را درخصوص نحوه مواجه با این مسائل موضوعی از جمله باغات شهر، بافت‌های فرسوده، ورودی‌های شهر تهران؛ سلسله مراتب بزرگراهی و درجه و نقش آنها و..... مورد توجه قرار داده است.
در طرح جامع شهر تهران درخصوص نحوه برخورد با باغات گسترده و یکپارچه به‌عنوان پهنه باغات راهبردهایی مطرح شده است.
در مواجه با پهنه باغات تحت عنوان «باغ مسکونی» تراکم و سطح اشغال مشخص (حداکثر 30 درصد)پیش‌بینی شده است. از طرفی جهت رعایت حقوق و منافع خصوصی مالکان نیز پیش‌بینی استقرار و تبدیل این باغات به فعالیت‌های گردشگری از جمله باغ پذیرایی؛ رستوران و....دیگر فعالیت‌های مرتبط اندیشیده شده است.
باغات یکپارچه شهر تهران به‌عنوان سرمایه‌های بازگشت‌ناپذیر و روستاهای قدیمی که اکنون با گسترش شهر درون آن قرار گرفته‌اند، به‌عنوان پهنه‌های ارزشمند روستایی مشخص شده و در مواجه با آن ساز و کار مناسب ارائه و میزان و نحوه ساخت و ساز در آن مشخص شده است، که در قالب طرح‌های موضعی خاص محقق خواهد شد.
ضرورت صیانت از باغات موجود شهر
باغات تهران را می‌توان یکی از مسائل حیاتی و اساسی شهر تهران که نیازمند توجه جدی مدیران و مسئولان شهری است، قلمداد کرد، که در حال حاضر با توجه به مسائلی چون:
1 - حجم بالای ساخت وساز سال‌های اخیر در تهران و انباشتگی فضا از سیمان، آجر و مصالح ساختمانی که نسبت توده‌های مصنوعی را به فضاهای طبیعی بسیار بالا برده است.
2 - آلودگی هوا که در بسیاری از روزهای سال تنفس عادی را نیز برای شهروندان مشکل می‌سازد.
3 - کمبود فضاهای عمومی شهرکه از جمله نیازهای یک کلان شهر است تا شهروندان آن بتوانند با توجه به فشردگی و پیچیدگی زندگی ماشینی و دوری از طبیعت فرصت‌های تجدید قوا، آرام‌سازی ذهن و اندیشه را در اختیار داشته باشند. (می‌دانیم که فراهم نبودن فرصت‌هایی جهت تجدید قوای روحی سرمنشاء بسیاری از بیماری‌های روان-تنی در شهرهای مدرن است.)
4 - کاهش روز افزون سطوح باغات تهران (به‌عنوان ذخیره سبز حیاتی) در سال‌های اخیر به سبب وجود ارزش افزوده حاصل از رونق ساخت و ساز مسکونی (سیاست‌های متخذه در قبال فروش تراکم به‌عنوان کسب منابع درآمدی و اداره شهر در سال‌های پیشین) موجب شده که در حال حاضر در حوزه مناطق 22 گانه تهران عملا ما فقط در مناطق 1، 2، 5، 22 و به میزان کمی نیز در مناطق 18 و 19 شاهد وجود پهنه باغاتی نسبتا گسترده باشیم.
5 - ضرورت سیاستگذاری‌هایی که در نهایت در راستای توسعه پایدار و حفظ منابع جبران ناپذیر و حیاتی شهر به شمار می‌رود و مسئولان موظف به برقراری تعادل بهینه میان فعالیت انسان و فضا به‌عنوان سه عنصر اصلی توسعه پایدار هستند.
به‌نظر می‌رسد با توجه به مسائل فوق دیگر فرصتی برای تجربه و خطا در عرصه حفاظت از میراث‌های طبیعی شهر برای مدیریت شهری باقی نمانده است.
به منظور صیانت و حفاظت از همین اندازه از باغات شهر به‌نظر می‌رسد اقدامات زیر اجتناب ناپذیر است.
الف- دستیابی به وحدت در عرصه نظر و عمل، در مصادر اجرایی گوناگون ( اعم از اینکه متأسفانه مدیریت‌های اجرایی ما غالبا با عدم ثبات روبه‌رو هستند.)
ب- با توجه به نقش اجرایی شهرداری لازم است آمادگی در زمینه تشکیل سازمان اجرایی مشخص با حضور همه سازمان‌ها و ادارات مرتبط با طرح‌های شهری ایجاد شود تا هم اسناد آینده شهر به درستی و با تعامل مناسب اجرایی شود و هم در مورد طرح‌های گوناگون ارزیابی همه جانبه (زیست‌محیطی – اجتماعی – اقتصادی و..) صورت پذیرد.
ج- تفکیک حقوق عمومی و خصوصی : مدیران شهری باید بیش از پیش از لحاظ ذهنی و عینی به تفکیک عرصه منافع خصوصی و عمومی پرداخته و ایفای رسالت عظیم خود را در تلفیق هنرمندانه این منافع جست‌وجو کنند. (البته با لحاظ اولویت کلی منافع عامه و آتی شهر و شهروندان)
آنجایی که احیانا منافع عمومی و خصوصی در تقابل قرار می‌گیرند، می‌توان با سنجش صحیح و اتکا به شیوه‌های مناسب منافع عمومی را حفظ کرده و پاسخی شایسته نیز در مقابل منافع خصوصی داشته باشند. در این خصوص ازجمله می‌توان به راهکارهایی که با موفقیت در دیگر کشورها مورداستفاده قرار گرفته اشاره کرد، که از جمله «انتقال حق توسعه» است.
یعنی در مواردی که مالکیت خصوصی(به‌عنوان مثال باغات و پهنه‌های طبیعی یا بناهای واجد ارزش میراث فرهنگی و....) در تقابل با منافع عمومی قرار می‌گیرد؛ تأمین حقوق مالکان خصوصی چنانچه در چارچوب راه حل‌های مرسوم میسر نباشد، (به‌عنوان مثال استقرار فعالیت‌هایی که مغایرتی با حفظ پهنه‌های طبیعی ندارد، مثلا تبدیل باغات به فعالیت‌های گردشگری، پذیرایی و....) مدیریت شهر با اعطای میزان مجاز ساخت و ساز در محدوده‌ای دیگر حقوق مالکان خصوصی را تأمین می‌کند. (انتقال حقوق موجود در ملک به محلی دیگر)
د- تحقق درآمدهای پایدار برای اداره شهر: چندی است با تبیین هر چه بیشتر ضرورت درآمدهای پایدار تلاش اساسی بر این است که مسئولان شهر دیگر به‌دلیل محظورات و کمی درآمد ناگزیر به فروش تراکم یا صرف سرمایه‌های جبران‌ناپذیر برای گذران امور جاری نباشند، که از جمله به دستیابی به موارد ذیل جهت تحقق این مهم می‌توان اشاره کرد:
1 - تدوین نظام جامع دریافت عوارض شهری
2 - اختصاص سهمی از بودجه سالانه کشور به مدیریت کلان شهر تهران
با توجه به سهم تهران از کل اقتصاد ایران و نقشی که قراراست این کلان‌شهر در افق چشم‌انداز به آن دست یابد، لازم است جهت حراست از منابع حیاتی و طبیعی و همچنین میراث‌های ارزشمند تاریخی شهر تهران (در قالب تک بنا یا پهنه و محدوده) همچون دیگر کلان‌شهرهای دنیا سهمی از بودجه سالانه به این امر اختصاص یابد.
در نهایت در راستای دستیابی به شهری پاک و سبز و به سامان شهروندان تهرانی اعم از آنها که در این دوره زندگی می‌کنند و چه آنانی که در آینده شهروند این کلان‌شهر خواهند شد، انتظار به حق دارند که امروز مدیران شهر از همین سرمایه باقی‌مانده حیاتی شهر با سیاست‌گذاری‌های صحیح صیانت کنند.
از این زمره است باغات محدوده کن، باغات فرحزاد، درکه و طرشت که دارای پتانسیل‌های قوی و توانمندی جهت تبدیل به فضاهای عمومی جهت گذران اوقات فراغت و تعطیل شهروندان هستند و همین‌طور تک باغات پراکنده که همانند نگین‌های سبز اندکی هنوز معصومانه مابین قطعات فشرده مسکونی حیات دارند، نیز می‌توانند در جهت تأمین فضاهای سبز و طبیعی محلات و نواحی شهری (پارک‌های محلی، باغ -رستوران و باغ پذیرایی) به کار روند.
آشنایی ریاست جمهور با مشکلات شهرداری تهران در زمان تصدی و گزارش های تشریحی مختلفی که به‌نظرشان رسیده، از سویی و همچنین از سوی دیگر تشکیل فراکسیون مدیریت شهری در مجلس شورای اسلامی شهر تهران این امید را می‌دهد که با تبیین این ضرورت‌ها سمت و سوی سیاست‌گذاری‌ها به جانب اختصاص سهمی از بودجه سالانه به شهرداری تهران جهت صیانت از باغات و فضاهای سبز و بناهای ارزشمند تاریخی یا معاصر امکان حفظ و حراست بیش از پیش این میراث‌های طبیعی و تاریخی مهیا شود.
